– Η μόνη λύση για τα ευαίσθητα οικοσυστήματα
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο σχετικά με την αλιεία αποθεμάτων βαθέων υδάτων στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό που ενέκριναν οι ευρωβουλευτές τον Δεκέμβριο, όλες οι αλιευτικές δραστηριότητες θα πρέπει να απαγορεύονται σε περιοχές με ευάλωτα θαλάσσια οικοσυστήματα, κατάλογο των οποίων θα καταρτίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, η αλιεία με τράτες βυθού δεν θα καταργηθεί προς το παρόν εντελώς.
«Παλέψαμε για την καλύτερη δυνατή προστασία των ιχθύων βαθέων υδάτων και των ευάλωτων θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ωστόσο, η Ολομέλεια αποφάσισε να υποστηρίξει το συμβιβασμό που επετεύχθη στην κοινοβουλευτική επιτροπή Αλιείας. Tο Κοινοβούλιο ενέδωσε, επομένως, στις απαιτήσεις της βιομηχανίας και καταψήφισε την άμεση απαγόρευση της αλιείας με τράτες βυθού και τη μετάβαση σε πιο επιλεκτικά αλιευτικά εργαλεία. Τώρα ήρθε η ώρα της αλήθειας για το Συμβούλιο. Θα δεχθεί το συμβιβασμό που επετεύχθη στην κοινοβουλευτική επιτροπή Αλιείας ή μήπως δεν θέλει καμία απολύτως προστασία των αποθεμάτων βαθέων υδάτων; O κόσμος θέλει να ξέρει. Διαφορετικά θα αρχίσει να ρωτάει ποιός εμποδίζει τις αποφάσεις που απαιτούνται για την προστασία και τη διατήρηση των ειδών βαθέων υδάτων», δήλωσε μετά από την ψηφοφορία ο Κρίτων Αρσένης (Σοσιαλιστές, Ελλάδα), εισηγητής της έκθεσης που εγκρίθηκε με 567 ψήφους υπέρ, 91 κατά και 32 αποχές.
Aπαγόρευση της πρόσβασης των σκαφών σε ορισμένες ευάλωτες περιοχές
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κάνουν χρήση των πιο έγκυρων επιστημονικών στοιχείων που έχουν στη διάθεσή τους για να εξακριβώσουν την τοποθεσία των ευάλωτων θαλάσσιων οικοσυστημάτων ή την πιθανότητα εμφάνισής τους σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία.
Bάσει των πληροφοριών που θα της παράσχουν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίσει κατάλογο των εν λόγω περιοχών, οι οποίες θα παραμείνουν κλειστές είτε για όλα τα σκάφη της ΕΕ (αν οι περιοχές αυτές βρίσκονται στην ανοικτή θάλασσα) είτε για όλα γενικώς τα σκάφη (αν οι περιοχές αυτές βρίσκονται στα ύδατα της ΕΕ).
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κάνουν χρήση των πιο έγκυρων επιστημονικών στοιχείων που έχουν στη διάθεσή τους για να εξακριβώσουν την τοποθεσία των ευάλωτων θαλάσσιων οικοσυστημάτων ή την πιθανότητα εμφάνισής τους σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία.
Bάσει των πληροφοριών που θα της παράσχουν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίσει κατάλογο των εν λόγω περιοχών, οι οποίες θα παραμείνουν κλειστές είτε για όλα τα σκάφη της ΕΕ (αν οι περιοχές αυτές βρίσκονται στην ανοικτή θάλασσα) είτε για όλα γενικώς τα σκάφη (αν οι περιοχές αυτές βρίσκονται στα ύδατα της ΕΕ).
Πιθανότητα συνολικής κατάργησης της αλιείας βαθέων υδάτων με τράτες ύστερα από 4 χρόνια
Οι ευρωβουλευτές εισήγαγαν στο νομοσχέδιο μια ρήτρα αναθεώρησης, σύμφωνα με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορέσει σε τέσσερα χρόνια να προβεί σε αξιολόγηση των επιπτώσεων των ειδικών αλιευτικών εργαλείων (ιδίως τράτες βυθού ή στάσιμα απλάδια βυθού) στα πλέον ευάλωτα είδη και στα ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα. Aν καταστεί φανερό μέσω αυτής της αξιολόγησης ότι τα εν λόγω οικοσυστήματα και αποθέματα δεν προστατεύονται επαρκώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα να υποβάλει πρόταση για τη συνολική και σταδιακή κατάργηση της αλιείας με τράτες βυθού.
Οι ευρωβουλευτές εισήγαγαν στο νομοσχέδιο μια ρήτρα αναθεώρησης, σύμφωνα με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορέσει σε τέσσερα χρόνια να προβεί σε αξιολόγηση των επιπτώσεων των ειδικών αλιευτικών εργαλείων (ιδίως τράτες βυθού ή στάσιμα απλάδια βυθού) στα πλέον ευάλωτα είδη και στα ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα. Aν καταστεί φανερό μέσω αυτής της αξιολόγησης ότι τα εν λόγω οικοσυστήματα και αποθέματα δεν προστατεύονται επαρκώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα να υποβάλει πρόταση για τη συνολική και σταδιακή κατάργηση της αλιείας με τράτες βυθού.
Οικονομική βοήθεια
για την αλλαγή των αλιευτικών εργαλείων
Οι ιδιοκτήτες των σκαφών που χρησιμοποιούν τράτες βυθού ή στάσιμα απλάδια βυθού θα μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), προκειμένου να μπορέσουν να αλλάξουν αλιευτικά εργαλεία, να επιφέρουν τροποποιήσεις στα σκάφη τους, όπου κάτι τέτοιο κρίνεται αναγκαίο, και να αποκτήσουν την απαραίτητη τεχνογνωσία και κατάρτιση για τη χρήση αυτών των νέων εργαλείων. Προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση θα αποτελεί βέβαια ο περιορισμένος αντίκτυπος του νέου εξοπλισμού στο θαλάσσιο περιβάλλον και τα ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα.
για την αλλαγή των αλιευτικών εργαλείωνΟι ιδιοκτήτες των σκαφών που χρησιμοποιούν τράτες βυθού ή στάσιμα απλάδια βυθού θα μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), προκειμένου να μπορέσουν να αλλάξουν αλιευτικά εργαλεία, να επιφέρουν τροποποιήσεις στα σκάφη τους, όπου κάτι τέτοιο κρίνεται αναγκαίο, και να αποκτήσουν την απαραίτητη τεχνογνωσία και κατάρτιση για τη χρήση αυτών των νέων εργαλείων. Προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση θα αποτελεί βέβαια ο περιορισμένος αντίκτυπος του νέου εξοπλισμού στο θαλάσσιο περιβάλλον και τα ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα.
Τα αποθέματα βαθέων υδάτων αποτελούνται από ψάρια που αλιεύονται σε βαθέα ύδατα πέραν των κύριων ιχθυότοπων της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας. Τα περισσότερα από αυτά τα είδη αναπτύσσονται αργά και έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα στην αλιεία. Οι οικότοποι και τα οικοσυστήματά τους είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστα. Πρόκειται για ένα ευαίσθητο περιβάλλον που, αν καταστραφεί, είναι σχεδόν απίθανο να ανακάμψει.
Επόμενα βήματα
Τα κράτη μέλη του Συμβουλίου θα πρέπει να καθορίσουν τη στάση τους. Στη συνέχεια, οι ευρωβουλευτές θα προσπαθήσουν να διαπραγματευτούν μαζί τους μια συμφωνία, η οποία θα τεθεί εκ νέου σε ψηφοφορία το 2014 στο Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο της διαδικασίας της συναπόφασης (δεύτερη ανάγνωση).
Τα κράτη μέλη του Συμβουλίου θα πρέπει να καθορίσουν τη στάση τους. Στη συνέχεια, οι ευρωβουλευτές θα προσπαθήσουν να διαπραγματευτούν μαζί τους μια συμφωνία, η οποία θα τεθεί εκ νέου σε ψηφοφορία το 2014 στο Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο της διαδικασίας της συναπόφασης (δεύτερη ανάγνωση).
