Ανακύκλωση οικιακών απορριμμάτων: Μια μικρή, πρακτική ιδέα
Της Τόνιας Παντελαίου
Έχοντας συμμετάσχει στην διαδικασία της καθημερινής ανακύκλωσης των οικιακών απορριμμάτων, κυρίως από την πολύ περιορισμένη θέση της νοικοκυράς και δευτερευόντως από την θέση της εκπαιδευτικού, συστηματικά εδώ και μια δεκαετία περίπου, πέραν του να καταθέσω την εκτίμησή μου ότι η ανακύκλωση όχι μόνο δεν είναι ένας επιπλέον μπελάς, αλλά μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική διευκόλυνση στην οικιακή καθημερινότητα, επειδή μειώνει κατά πολύ τον όγκο των σκουπιδιών που πρέπει να πετάγονται καθημερινά , νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να καταθέσω μια ιδέα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εύκολα και ανέξοδα από τους Δήμους της χώρας μας, προσαρμοσμένη προφανώς κάθε φορά στα γενικότερα σχετικά δεδομένα που ισχύουν σε κάθε Δήμο .
Ο τρόπος με τον οποίο συνήθως οργανώνεται η ανακύκλωση οικιακών απορριμμάτων από τους Δήμους στηρίζεται σε ένα αρκετά πολύπλοκο σχέδιο αποκομιδής τους.
Δηλαδή:
Ειδικούς κάδους απορριμμάτων για κάθε υλικό, ειδικά απορριμματοφόρα που αδειάζουν τους αντίστοιχους κάδους κ.λ.π. Αυτός ο τρόπος έχει το πλεονέκτημα ότι ‘μοιράζοντας’ τους κάδους σε όλες τις γειτονιές, αισθητοποιεί την δυνατότητα της ανακύκλωσης και ταυτόχρονα διευκολύνει τους κατοίκους, διαθέτοντας σε κοντινή τους περιοχή τον χώρο για την συλλογή των σκουπιδιών. Έχει όμως μερικά σημαντικά μειονεκτήματα,
με σοβαρότερο όλων το γεγονός ότι είναι μάλλον αδύνατο να ελεγχθεί η τελική ποιότητα του περιεχομένου του κάδου, ή και του μίγματος που θα παραχθεί στο ειδικό απορριμματοφόρο: Έστω και ένας να πετάξει στον κάδο ακατάλληλα υλικά, τα ανακυκλώσιμα υλικά μετατρέπονται σε κοινά σκουπίδια.
Η μικρή μου ιδέα στοχεύει ουσιαστικά στην εξάλειψη αυτού του προβλήματος , αλλά ίσως μπορεί να διευκολύνει την λύση και άλλων παρεμφερών προβλημάτων.
Σκέφτομαι λοιπόν, ότι η συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών θα μπορούσε να στηρίζεται σε μια πολύ διαφορετική λογική. Δηλαδή:
Απλά ο Δήμος
- καθορίζει ένα – ή περισσότερα – σημεία συγκέντρωσης ανακυκλώσιμων υλικών, και τοποθετεί έναν μόνον υπάλληλο σε κάθε τέτοιο χώρο, ως υπεύθυνο για την παραλαβή και οργάνωσή τους,
- ενώ ταυτόχρονα φροντίζει να προμηθεύει σε όσους ιδιώτες υπεύθυνα και επώνυμα δηλώσουν ότι επιθυμούν να συμμετέχουν στη διαδικασία, τις ειδικές μεγάλες ή και λίγο μικρότερες σακούλες που συνήθως χρησιμοποιούνται για την μαζική συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών.
Αυτή η βασική ιδέα μπορεί βέβαια να εμπλουτιστεί ή να τροποποιηθεί ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνθήκες της εφαρμογής της. Μπορεί επίσης να λειτουργήσει παράλληλα με την γνωστή μέθοδο της συλλογής μέσω δημόσιων κάδων. Αλλά κυρίως μπορεί να εγκατασταθεί με τρόπο άμεσο και με ελάχιστο κόστος σε περιοχές ή δήμους στους οποίους ακόμα δεν έχει δημιουργηθεί καμιά άλλη υποδομή ανακύκλωσης.
Το κόστος της για όποιον φορέα την διοργανώνει στην πραγματικότητα αφορά μόνο το όποιο κόστος του χώρου συγκέντρωσης των ανακυκλώσιμων υλικών και το αντίστοιχο κόστος του υπαλλήλου που θα πρέπει να φροντίζει για την υπεύθυνη παράδοση τους. Αυτό το κόστος μπορεί να ελαχιστοποιηθεί, αν ως χώρος συλλογής επιλεγεί για παράδειγμα ένας υπαίθριος χώρος – με μοναδικό αναγκαίο στοιχείο την εξασφάλιση ελέγχου της πρόσβασης σε αυτόν – και αν ο υπάλληλος εργάζεται ορισμένες μόνον ώρες ή ημέρες, – με αντίστοιχη ενημέρωση των πολιτών για τις κατάλληλες μέρες και ώρες – στην περίπτωση που ή συμμετοχή είναι σχετικά μικρή.
Έχει βέβαια το βασικό μειονέκτημα ότι στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην προθυμία των πολιτών. Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι ίσως οι πολίτες δεν θα έδειχναν ιδιαίτερα πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε μια τέτοια διαδικασία, που μεταξύ άλλων προβλέπει ότι οι ίδιοι, με το ιδιωτικό τους αυτοκίνητο πιθανά, θα αναλάμβαναν και την ΄μεταφορά΄’ των απορριμμάτων στον χώρο συγκέντρωσης.
Όμως, όπως κάθε ιδέα, έτσι κι αυτή δεν μπορεί παρά να κριθεί στο επίπεδο της τελικής της εφαρμογής.
Η δική μου εκτίμηση είναι ότι οι πολίτες που θα έμπαιναν σε μια τέτοια διαδικασία, ίσως τελικά να μην είναι καθόλου λιγότεροι απ΄ όσους μπαίνουν στην αντίστοιχη με τους δημόσιους κάδους. Κατά την εκτίμηση μου – σύμφωνα με τη δική μου εμπειρία ως νοικοκυράς ,– το να μαζεύεις τα ανακυκλώσιμα είδη σε μια ή περισσότερες μεγάλες σακούλες που πρέπει να μεταφέρεις όταν αυτές γεμίσουν, (που σημαίνει πιθανά μία φορά το μήνα ), είναι πολύ ευκολότερο και απαιτεί πολύ λιγότερο χρόνο και κόπο από την καθημερινή απόρριψη.
Η διαδικασία μεταφοράς μπορεί να διευκολυνθεί από τους δήμους περισσότερο ή λιγότερο. Όσο πιο πολλά τέτοια σημεία συλλογής ανακυκλώσιμων οριστούν , τόσο μικρότερη θα είναι η διαδρομή που θα πρέπει να διανύσει ο πολίτης. Αλλά επίσης θα μπορούσε, αν μπει κανείς σε μια κάπως πιο πολυέξοδη λογική, να σκεφτεί κι άλλους τρόπους διευκόλυνσης της διαδικασίας της μεταφορά, όπως η δημιουργία δρομολογίων από ειδικά απορριμματοφόρα που θα περνούν από τους - επώνυμους και καταγεγραμμένους ούτως ή άλλως – ανακυκλωτές (σπίτια, επιχειρήσεις, ή υπηρεσίες) σε καθορισμένες ημέρες και ώρες.
Σε κάθε περίπτωση, και ακόμα και αν ο τελικός αριθμός των πολιτών που θα δεχόντουσαν να συμμετάσχουν σε μια τέτοια διαδικασία είναι τελικά λιγότεροι από αυτούς που ανακυκλώνουν μέσω των δημόσιων κάδων, το τελικό αποτέλεσμα σε επίπεδο συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών , νομίζω πως θα είναι πολύ καλύτερο απ΄ αυτό που συλλέγεται μέσω των κάδων, γιατί, ακριβώς επειδή η διαδικασία που προτείνω είναι επώνυμη, υπάρχει αυτομάτως έλεγχος και διασφάλιση της καθαρότητας των υλικών που πηγαίνουν για ανακύκλωση.
Απ΄ την άλλη, είναι νομίζω φανερό, ότι σε επίπεδο οργάνωσης και εξόδων από την πλευρά του Δήμου, η διαδικασία που προτείνω είναι και απλή και οικονομική. Δεν προαπαιτεί ούτε ιδιαίτερα έξοδα, ούτε αποκτημένο ειδικό εξοπλισμό για να ξεκινήσει. Και μπορεί να επεκτείνεται, όσο επεκτείνεται το αντίστοιχο ενδιαφέρον και συμμετοχή των πολιτών.
Το μόνο που χρειάζεται συμπληρωματικά προς την εξασφάλιση των σημείων ανακύκλωσης, είναι η επαρκής ενημέρωση των πολιτών.
Φυσικά, γράφοντας αυτά, δεν ξεχνώ ότι δεν είμαι από καμιά άποψη ειδική στα θέματα της ανακύκλωσης. Υπάρχουν άλλοι πολλοί καλύτεροι γνώστες των πολυποίκιλων πλευρών της όλης διαδικασίας.
Αλλά, επειδή καμιά φορά η μεγάλη εξειδίκευση, καθώς και άλλοι λόγοι, όχι πάντα αθώοι, δημιουργούν κάποιο είδος αγκυλώσεων που μας εμποδίζουν να σκεφτούμε και να εφαρμόσουμε μερικά πολύ απλά και πρακτικά πράγματα, θεώρησα καλό να καταθέσω την ιδέα μου προς πάσα κατεύθυνση, ελπίζοντας ότι ίσως βρεθεί κάποιος ή κάποιοι ειδικοί ή όχι, που να μπουν στην διαδικασία να την σκεφτούν, να την μελετήσουν και ίσως να την αξιοποιήσουν.
Posted on 18/01/2012 by ecoanemos
