Η οικολογική καινοτομία μια διέξοδος από την κρίση
Υπερψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η έκθεση σχετικά με την Οικοκαινοτομία – Απασχόληση και Ανάπτυξη μέσω της περιβαλλοντικής πολιτικής (2012/2294(INI)). Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος, εισηγητής εκ μέρους της ομάδας των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο γι αυτή την έκθεση, δήλωσε: “Η οικολογική καινοτομία και ο “πράσινος” μετασχηματισμός της οικονομίας αποτελούν μια όαση μέσα στη δημοσιοοικονομική κρίση και το περιβάλλον αβεβαιότητας.
Θα μπορούσαμε να πετύχουμε βελτίωση των δημοσιονομικών και της οικονομίας επενδύοντας στην οικολογική καινοτομία, όπως και η έκθεση επισημαίνει. Οι τροπολογίες που κατέθεσα εκ μέρους της ομάδας των Πράσινων και υιοθετήθηκαν στην πλειοψηφία τους επεσήμαναν ότι η αποδοτικότητα των πόρων και η αποδοτικότητα των υλικών θα μειώσουν το κόστος για τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά, θα απελευθερώσουν πόρους για άλλες επενδύσεις και θα καταστήσουν την οικονομία της ΕΕ λιγότερο εξαρτώμενη από σπάνιους (πχ ορυκτούς) πόρους. Υπογραμμίσαμε, επίσης, την ανάγκη ενσωμάτωσης της έννοιας της οικολογικής καινοτομίας σε όλους τους τομείς πολιτικής, παράλληλα με την καλύτερη ενσωμάτωση καλών πρακτικών οικολογικής καινοτομίας στην πραγματική οικονομία και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ενώ επισημάναμε τα οφέλη των κατάλληλων φορολογικών πολιτικών και ζητήσαμε από τα κράτη μέλη να μετατοπίσουν τους φόρους από την απασχόληση στη χρήση πόρων και τη ρύπανση, με στόχο την ενίσχυση της οικο-καινοτομίας. Τέλος, ζητήσαμε την οριζόντια ενσωμάτωση της οικο-καινοτομίας στα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, παράλληλα με την υποστήριξη εμβληματικών έργων οικολογικής καινοτομίας μέσα από τα ειδικά ευρωπαϊκά προγράμματα. Τονίσαμε ότι η έλλειψη συγκεκριμένων στόχων πολιτικής για το κλίμα και την αποδοτική χρήση των πόρων εμποδίζει την εμπορική υλοποίηση των υφιστάμενων καινοτόμων τεχνολογιών.
Θα μπορούσαμε να πετύχουμε βελτίωση των δημοσιονομικών και της οικονομίας επενδύοντας στην οικολογική καινοτομία, όπως και η έκθεση επισημαίνει. Οι τροπολογίες που κατέθεσα εκ μέρους της ομάδας των Πράσινων και υιοθετήθηκαν στην πλειοψηφία τους επεσήμαναν ότι η αποδοτικότητα των πόρων και η αποδοτικότητα των υλικών θα μειώσουν το κόστος για τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά, θα απελευθερώσουν πόρους για άλλες επενδύσεις και θα καταστήσουν την οικονομία της ΕΕ λιγότερο εξαρτώμενη από σπάνιους (πχ ορυκτούς) πόρους. Υπογραμμίσαμε, επίσης, την ανάγκη ενσωμάτωσης της έννοιας της οικολογικής καινοτομίας σε όλους τους τομείς πολιτικής, παράλληλα με την καλύτερη ενσωμάτωση καλών πρακτικών οικολογικής καινοτομίας στην πραγματική οικονομία και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ενώ επισημάναμε τα οφέλη των κατάλληλων φορολογικών πολιτικών και ζητήσαμε από τα κράτη μέλη να μετατοπίσουν τους φόρους από την απασχόληση στη χρήση πόρων και τη ρύπανση, με στόχο την ενίσχυση της οικο-καινοτομίας. Τέλος, ζητήσαμε την οριζόντια ενσωμάτωση της οικο-καινοτομίας στα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, παράλληλα με την υποστήριξη εμβληματικών έργων οικολογικής καινοτομίας μέσα από τα ειδικά ευρωπαϊκά προγράμματα. Τονίσαμε ότι η έλλειψη συγκεκριμένων στόχων πολιτικής για το κλίμα και την αποδοτική χρήση των πόρων εμποδίζει την εμπορική υλοποίηση των υφιστάμενων καινοτόμων τεχνολογιών.
Για την προώθηση της οικο-καινοτομίας υπάρχουν διαθέσιμα αυτή τη στιγμή περίπου 430 εκατομμύρια ευρώ βάσει του προγράμματος-πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP). Ευκαιρίες χρηματοδότησης για περιβαλλοντικές υπηρεσίες και τεχνολογίες παρουσιάζονται επίσης στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος LIFE+ της ΕΕ, το οποίο συγχρηματοδοτεί προγράμματα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και επίδειξη καινοτόμων πολιτικών προσέγγισης, τεχνολογιών, μεθόδων και μέσων, που απευθύνονται κυρίως στο δημόσιο τομέα. Μέχρι σήμερα, σχεδόν 200 εκατομμύρια EUR έχουν διατεθεί προκειμένου να στηρίξουν σχέδια εμπορικής αξιοποίησης της οικο-καινοτομίας στον επιχειρηματικό τομέα. Ελληνικοί φορείς μετέχουν σε προγράμματα οικολογικής καινοτομίας αλλά χρειάζεται να ενισχυθεί η δικτύωση και οι συνεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και η αύξηση των φορέων που στρέφονται προς την οικολογική καινοτομία.
Είναι στο χέρι μας η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία και ένα βιώσιμο μέλλον, ιδιαίτερα σήμερα που η διέξοδος από την κρίση απαιτεί ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της χώρας σε κοινωνικά και οικολογικά καινοτόμες κατευθύνσεις”.
Για την οικολογική καινοτομία, την πράσινη οικονομία, τη βιωσιμότητα κι απασχόληση
Στην Ευρώπη η οικο-καινοτομία, οι “πράσινες” και οι φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες και υπηρεσίες κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος και αυτή τη στιγμή απασχολούν πολλά εκατομμύρια πολίτες. Οι πράσινες βιομηχανίες έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών €319δις- 2,5% του κοινοτικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος – και αυξάνονται κατά 8% ετησίως. Ο τομέας των πράσινων βιομηχανιών απασχολεί 3,4 εκατομμύρια άτομα, με 600.000 πρόσθετες θέσεις εργασίας να έχουν δημιουργηθεί μεταξύ 2004 και 2008. Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν το δυναμικό της οικολογικής καινοτομίας. Οι επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων σε αυτόν τον τομέα έχει αυξηθεί σημαντικά – με περίπου € 1,3 δισ. το 2010. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της απασχόλησης σε όλους τους υποτομείς μεταξύ 2000 και 2008 ήταν σχεδόν 7%. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας ισχυρός παράγοντας στη διαδικασία οικοκαινοτομίας με 30% παγκόσμιο κύκλο εργασιών και 50% παγκόσμιο μερίδιο στη διαχείριση υδάτων και αποβλήτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει ότι υπάρχει πιθανότητα για τη δημιουργία 20 εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας μέχρι το 2020, με την αξιοποίηση της οικολογικής καινοτομίας.
Μέχρι το 2020, ο ετήσιος κύκλος εργασιών στον τομέα της πράσινης τεχνολογίας αναμένεται να διπλασιαστεί σε 3100 δισεκατομμύρια EUR. Στη Γερμανία ο τομέας αυτός ήδη συμβάλλει το 8% στο ΑΕΠ, και αναμένεται να αυξηθεί στο 14% μέχρι το 2020. Στην Αυστρία, για παράδειγμα, το 4.8% όλων των εργαζομένων απασχολούνται στον τομέα της πράσινης απασχόλησης, ο οποίος, παρά την οικονομική κρίση, αυξήθηκε κατά 0.6% από το 2010 μέχρι το 2011.
Οι “πράσινες” επενδύσεις στα πλαίσια ενός πολυετούς προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο (Green New Deal) όπως το έχουν επεξεργαστεί οι Πράσινοι μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα από 6 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, ενώ στην Ελλάδα μέσα στα επόμενα 5 χρόνια μπορούμε να δημιουργήσουμε περισσότερες από 150.000 νέες θέσεις εργασίας, εστιάζοντας στην ανάπτυξη της οικοκαινοτομίας από Μικρομεσαίες και συνεταιριστικές επιχειρήσεις.
Η οικολογική καινοτομία έχει έναν κρίσιμο ρόλο να διαδραματίσει στην προσπάθεια να μπει η ΕΕ σε μια πορεία οικονομικής αναδιάρθρωσης με αποδοτική χρήση πόρων και ενέργειας, μειώνοντας έτσι σημαντικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε κάθε μία από τις περιοχές, τη στέγαση, την κινητικότητα και τροφή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει σειρά μέσων που επικεντρώνονται στην περιβαλλοντική καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, προκειμένου να προωθηθούν οι επενδύσεις στις περιβαλλοντικές υπηρεσίες και τεχνολογίες.
Καινοτομίες φιλικές προς το περιβάλλον είναι απαραίτητες για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την πιο αποτελεσματική χρήση πόρων όπως είναι το νερό και οι πρώτες ύλες, την αύξηση της χρήσης ανακυκλωμένων υλών και την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων με λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, για να αναφέρουμε μόνο ορισμένα παραδείγματα, καθώς και για την ανάπτυξη περισσότερο φιλικών προς το περιβάλλον παραγωγικών διαδικασιών και υπηρεσιών. Η οικοκαινοτομία μπορεί να περιλαμβάνει πολλά πράγματα-ένα καινούριο φίλτρο νερού για τον καθαρισμό των λυμάτων, λεπτότερο και πιο δυνατό χάλυβα για τη μείωση των υλικών αποβλήτων, ή ένα επιχειρηματικό μοντέλο που να προσφέρει προς πώληση υπηρεσίες επισκευής αντί για προϊόντα.
