Τα προβλήματα
Ο τουρισμός και η αλλαγή συνηθειών οδήγησε σε ραγδαία αύξηση της ποσότητας των σκουπιδιών αλλά και σε σημαντικές αλλαγές στη σύνθεσή τους. Σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι πλαστικά, μέταλλα και γενικά υλικά συσκευασίας. Μερικές μόλις δεκαετίες πιο πριν οι νησιωτικές κοινωνίες ήξεραν να χρησιμοποιούν σοφά όσα «απόβλητα» παράγονταν.
Η σημερινή κατάσταση χαρακτηρίζεται από την ανεξέλεγκτη απόρριψη και καύση των αποβλήτων κάθε είδους στα περισσότερα νησιά που προκαλούν σημαντική ρύπανση της ατμόσφαιρας και της τροφικής αλυσίδας, υποσκάπτουν την ανθρώπινη υγεία και απειλούν μακροχρόνια τους φυσικούς πόρους των νησιών (γη και νερά) αλλά και τα προϊόντα τους (ιδιαίτερα τα ζωικά). Όχι μόνο μικρά αλλά και μεγάλα νησιά έχουν ακόμα ως κύρια «λύση» την απόρριψη των σκουπιδιών (που αυξάνονται ραγδαία) σε έναν πρόχειρο χώρο.
Ενώ η διαχείριση των απορριμμάτων μαζί με την επεξεργασία των λυμάτων θα έπρεπε να είναι παντού οι αναγκαίες υποδομές για μια βιώσιμη ανάπτυξη των (τουριστικών) κοινωνιών, με ευθύνη της κεντρικής, περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης δεν προωθήθηκε η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων (πρόληψη, μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση). Αν και σπαταλήθηκαν πολλά χρήματα σε άλλες λιγότερο αναγκαίες δραστηριότητες, δεν βρέθηκαν οι αναγκαίοι πόροι για τις υποδομές που απαιτούνταν για τη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων και την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος.
Η στρατηγική μας για τα απόβλητα
Η στρατηγική του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ βασίζεται στους εξής άξονες:
- Εφαρμογή στην πράξη της πρόληψης -μείωσης – αποφυγής παραγωγής απορριμμάτων, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης
- Στρατηγική “μηδενικών αποβλήτων” στην περιφέρεια μέχρι το 2020.
- Αποκλεισμός της καύση των απορριμμάτων ως μια περιβαλλοντικά και οικονομικά ακατάλληλη μέθοδο για τα νησιά που θα επιφέρει σύγχυση σε σχέση με τους στόχους της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης.
- Απόδοση πολιτικών – και όχι μόνο- ευθυνών σε όσους δεν έχουν ακόμα δρομολογήσει το κλείσιμο των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διαχείρισης Απορριμμάτων (με τους κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον να συνεχίζονται αλλά και με κίνδυνο να επιβληθούν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υψηλά πρόστιμα) αλλά και δεν έχουν συνεργαστεί με τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης διαφόρων κατηγοριών Απορριμμάτων, όπως προβλέπει η νομοθεσία (νόμος 2939, άρθρο 8).
Οι προτάσεις μας
Προτείνουμε τη διαμόρφωση, μέσα από ουσιαστικό διάλογο, ενός “Ολοκληρωμένου Σχεδίου Εναλλακτικής Διαχείρισης των απορριμμάτων, με βασικούς άξονες τα παρακάτω:
- Η εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης με 4 κάδους σε όλα τα νησιά για χωριστή συλλογή: (α) χαρτιού, χαρτονιού, (β) πλαστικών και υπόλοιπων υλικών συσκευασίας μετάλλων, γυαλιού) (γ) οργανικών υλικών (αποφάγια, κλαδέματα κλπ) και (δ) υπολειμμάτων.
- Η οργάνωση προγραμμάτων κομποστοποίησης στον κήπο ή σε επίπεδο νησιού, με υποχρεωτική συμμετοχή των τουριστικών επιχειρήσεων και των εστιατορίων. Δημιουργία διαδημοτικών επιχειρήσεων κομποστοποίησης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης μεταξύ γειτονικών νησιών, με την υποστήριξη της Περιφέρειας ώστε να υπάρχει από κοινού διαχείριση των ανακυκλώσιμων, ανταλλαγή εμπειριών και αξιοποίηση καλών πρακτικών.
- Η δημιουργία, σε επίπεδο νησιωτικών δήμων – σε συνεργασία με τα αντίστοιχα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης- προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης για τις παρακάτω κατηγορίες ειδικών αποβλήτων: α) ελαστικά, β) ορυκτέλαια και συσκευασίες τους, γ) οχήματα, δ) μπάζα, ε) μπαταρίες, στ) συσσωρευτές και ηλεκτρικά – ηλεκτρονικά είδη, με βάση την “ευθύνη του παραγωγού” για ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος.
- Η δημιουργία, σε επίπεδο νησιωτικών δήμων προγράμματος συλλογής μαγειρικών λαδιών από καταστήματα φαγητού, ξενοδοχεία και κατοικίες με σκοπό ή την επεξεργασία μαζί με άλλα απόβλητα για την παραγωγή κομπόστ ή την μετατροπή τους σε βιοντήζελ επιτόπου στα νησιά, είτε κατόπιν μεταφοράς στην ηπειρωτική Ελλάδα σε εργοστάσια παραγωγής βιοντήζελ.
- Διαμόρφωση κατάλληλου πλαισίου και συνθηκών για επαγγελματική ενασχόληση νησιωτών με την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση (κυρίως μέσα από δημοτικές ή κοινωνικές επιχειρήσεις). Δημιουργία κινήτρων/αντικινήτρων (π.χ διατάξεις στον εσωτερικό κανονισμό καθαριότητα που περιλαμβάνει υποχρεώσεις διαλογής στην πηγή, πρόληψης απορριμμάτων) για τους επιχειρηματίες.
Η εφαρμογή τέτοιων πολιτικών στα νησιά μας θα ελαχιστοποιήσει τα απορρίμματα που οδηγούνται ανεπεξέργαστα σε ταφή και θα συμβάλλει στην αποφυγή προστίμων της χώρας μας από την ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων σε ΧΑΔΑ και τη μη τήρηση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών. Επίσης, θα οδηγήσει σε νέες, πράσινες θέσεις εργασίας στα νησιά και θα συνεισφέρει στη βελτίωση της εικόνας των νησιών μας και κατ’ επέκταση στον τουρισμό που προέρχεται από χώρες όπου οι παραπάνω πρακτικές είναι καθημερινή πραγματικότητα. Τέλος, θα καταστήσει οικονομικά ασύμφορη την περιβαλλοντικά επικίνδυνη και πανάκριβη (για τους δήμους και επομένως για τους δημότες) «λύση» της καύσης απορριμμάτων.
Εμείς έχουμε προτάσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής και πολιτικής κρίσης. Ελάτε με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ να βελτιώσουμε τη ζωή μας , να δημιουργήσουμε μια οικονομία που συνεργάζεται αρμονικά με το περιβάλλον και οδηγεί στην ευημερία του συνόλου των νησιωτικών κοινωνιών.
--
Γρηγόρης θ. Μαλτέζος
ΤΗΛ : 6932.313.108
______________________________
"ΕΝΑΡΜΟΝΙΟΝ" ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΌ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΌ ΕΡΓΑΣΤΉΡΙ www.enarmonion.gr
______________________________
