Αφαλάτωση η λύση για την λειψυδρία των νησιών.
Είναι αληθινά συγκλονιστικό το γεγονός ότι το νερό, το «καύσιμο της ζωής», γίνεται όλο και πιο δυσεύρετο. Ίσως όμως είναι ακόμη πιο συγκλονιστικό το ότι η λύση σε ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα μπορεί να είναι προφανής: πόσιμο νερό από τη θάλασσα. Τα αποτελέσματα από την πρώτη στον κόσμο πλωτή πλατφόρμα αφαλάτωσης που διαθέτει ανεμογεννήτρια, και η οποία λειτουργεί εδώ και χρόνια στην Ηρακλειά, είναι κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά.
Η ιδέα γεννήθηκε πριν από αρκετά χρόνια, και η πρόκληση που είχαν να αντιμετωπίσουν οι επιστήμονες ήταν η βελτίωση και εφαρμογή της τεχνολογίας. Ώστε, με οικολογικό τρόπο και χωρίς καμία επιβάρυνση στο περιβάλλον, να παράγεται πόσιμο νερό. Για να υλοποιηθεί το έργο, έπρεπε να ξεπεραστούν πολλά τεχνικά προβλήματα. Όπως όμως αποδείχτηκε στην πράξη, υπάρχει στην Ελλάδα η τεχνογνωσία για να υλοποιηθούν ιδέες που βασίζονται σε παγκόσμιες τεχνολογικές καινοτομίες. Αποστόλη της επιστημονικής ομάδας ήταν η κατασκευή και πιλοτική λειτουργία μιας μονάδας αφαλάτωσης που να ανταποκρίνεται στις παραπάνω προδιαγραφές. Το έργο εντάχθηκε στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «ανταγωνιστικότητας» 2000-2006 και χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, καθώς και ιδιωτικά κεφάλαια. Το καινοτόμο πρόγραμμα εκπονήθηκε από το πανεπιστήμιο αιγαίου, σε συνεργασία με 9 δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Η κατασκευή της μονάδας κόστισε περίπου 1.000.000 ευρώ, ποσό το οποίο υπολογίζεται ότι θα μειωθεί στις 700.000 ευρώ για τις επόμενες μονάδες αφαλάτωσης.
Οι μελέτες των επιστημών, που άρχισαν στα τέλη του 2003, διήρκεσαν δυόμισι χρόνια. Η κατασκευή του συστήματος χρειάστηκε περίπου 6 μήνες, ενώ η παρακολούθηση της λειτουργίας του γίνεται συνεχώς τους τελευταίους 19 μήνες. Αρχικά, λειτούργησε δοκιμαστικά για 6 μήνες στον κόλπο της Ελευσίνας, όπου σε ένα ιδιαίτερα μολυσμένο θαλασσινό περιβάλλον, απέδειξε ότι μπορεί να λειτουργήσει άψογα, χωρίς τη χρήση χημικών. Στη συνεχεία, το σύστημα εγκαταστάθηκε στην Ηρακλειά, στις μικρές Κυκλάδες, όπου και λειτουργεί εδώ και 13 μήνες χωρίς κανένα πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι επανειλημμένα έχει βρεθεί σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Η κατασκευή, η οποία ζυγίζει 150 τόνους και καλύπτει έκταση μισού στρέμματος, έχει ύψος όσο μια δεκαώροφη πολυκατοικία και παράγει 70.000 λίτρα πόσιμου νερού το 24ωρό.
Κατασκευή και λειτουργία
Το έργο έχει να αντιμετωπίσει πολλούς περιοριστικούς παράγοντες. Έπρεπε, κατ' αρχήν, να μην επιβαρύνει καθόλου το περιβάλλον, αλλά και να μην υπάρξει επέμβαση στο νησιωτικό τοπίο με δρόμους, εγκαταστάσεις, καλώδια ρεύματος κλπ. Επίσης, το σύστημα αφαλάτωσης έπρεπε να έχει χαμηλό κόσμος κατασκευής και λειτουργίας, προκειμένου να μπορεί να εφαρμοστεί αργότερα και σε άλλα μέρη. Η πλωτή πλατφόρμα σχεδιαστικέ ώστε να παραμένει «ακίνητη» κάτω από τις πιο δύσκολες καιρικές συνθήκες (έχει αντέξει άνεμους 10 και 11 μποφόρ), ώστε να μπορεί να λειτουργεί η ανεμογεννήτρια, η οποία χρησιμοποιεί τις πιο προηγμένες τεχνολογικά συνιστώσες της παγκόσμιας αγοράς. Συγκεκριμένα, η πλωτή ανεμογεννήτρια παράγει ρεύμα το οποίο διοχετεύεται καταλλήλως, μέσω ειδικών συστημάτων μεταφοράς και μετατροπής ενέργειας, σε μια μονάδα αφαλάτωσης, η οποία μετατρέπει το θαλασσινό νερό σε πόσιμο υψηλής ποιότητας. Η όλη εγκατάσταση συνιστά ένα σύνθετο πλωτό ναυπήγημα.
Η πλωτή κατασκευή αποτελείται από τέσσερις περιφερειακούς κυλίνδρους πλωτήρες και έναν κεντρικό, που συνδέονται μεταξύ τους με κατάλληλο δικτύωμα, ώστε σε συνδυασμό με τη γεωμετρία της κατασκευής να ελαχιστοποιείται η επίδραση των κυμάτων. Μέσα στον κεντρικό πλωτήρα, που έχει τρεις ορόφους, είναι εγκατεστημένα όλα τα συστήματα. Δηλαδή, ένα «εργοστάσιο» αφαλάτωσης – που βασίζεται στη μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης και έχει την ικανότητα (στο πιλοτικό σύστημα) να παράγει νερό αρκετό για 300 άτομα -, το κέντρο έλεγχου του συστήματος, τα ηλεκτρολογικά/ηλεκτρονικά συστήματα, οι αυτοματισμοί (για τοπική και απομακρυσμένη λειτουργία) και τα υπόλοιπα βοηθητικά συστήματα, καθώς και τα συστήματα ασφάλειας. Πάνω στην πλωτή κατασκευή, εκτός από την ανεμογεννήτρια, υπάρχει και βοηθητικό φωτοβολταικό σύστημα, ως εναλλακτική πηγή ενέργειας.
Τεχνολογικές καινοτομίες και οφέλη
Για να μπορέσουν οι επιστήμονες να ανταποκριθούν στις υψηλές απαιτήσεις του συγκεκριμένου εγχειρήματος, ανέπτυξαν σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες, όπως:
Στα σημαντικά πλεονεκτήματα της κατασκευής περιλαμβάνεται, ασφαλώς, και το ότι κατασκευάζεται σε ναυπηγείο και ρυμουλκείται στον τόπο εγκατάστασης, ενώ εύκολα μπορεί να μεταφερθεί αλλού, ανάλογα με τις απαιτήσεις. Επίσης τα συστήματα ανάκτησης ενέργειας λειτουργούν σε συνθήκες μεταβλητής παροχής ισχύος, και, παρά τη μη χρήση χημικών, οι μεμβράνες αντίστροφης ώσμωσης δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα. Αυτό ανοίγει ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο όσον αφορά την εκμετάλλευση αιολικού δυναμικού στη θάλασσα.
Οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι από τη λειτουργία της μονάδας περιορίζονται ουσιαστικά στην απόθεση του αλμυρού νερού (ύστερα από την αφαλάτωση), η οποία γίνεται στο ανοικτό πέλαγος, μακριά από τις ακτές, και σε μικρές ποσότητες. Για την αντιμετώπιση, όμως, και αυτού του ζητήματος, σχεδιάζεται για τον επόμενο σταθμό – που προορίζεται πιθανότατα για την Αμοργό – να συνδυάζεται το αλμυρό νερό από την έξοδο της μονάδας με τα καυσαέρια της τοπικής μονάδας ΔΕΗ του νησιού. Ο στόχος είναι να δεσμεύεται το CO2 από τα καυσαέρια στο αλάτι του αλμυρού νερού, και από την ένωση αυτή να παράγεται νερό για άρδευση, καθώς και βιομηχανικό προϊόν σόδας, που θα πωλείται για την παραγωγή απορρυπαντικών και άλλων βιομηχανικών προϊόντων, χωρίς να απορρίπτεται τίποτα στη θάλασσα.
Διεθνής αναγνώριση και μελλοντικά σχέδια
«Τουλάχιστον για τα νησιά αυτή είναι η λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας. Το κόστος μεταφοράς νερού είναι τόσο υψηλό, που μια πλωτή οικολογική μονάδα αφαλάτωσης που παράγει 1.000.000 λίτρα/ημέρα κάνει απόσβεση του κόστους της σε 1,5 χρόνο, και μετά έχουμε για 20 χρόνια άφθονο νερό με ελάχιστο κόστος» δήλωσε ο κ. Νικήτας Νικητάκος, πρόεδρος του τμήματος ναυτιλίας και επιχειρηματικών υπηρεσιών του πανεπιστήμιου αιγαίου.
Τόσο η σχεδίαση όσο και τα αποτελέσματα από τη λειτουργία της πλατφόρμας αφαλάτωσης έχουν κερδίσει τις εντυπώσεις σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Το έργο έχει κερδίσει το βραβείο Lloyd's για καινοτόμο ναυτική κατασκευή. Επίσης, τον περασμένο Φεβρουάριο, το πανεπιστήμιο αιγαίου απέσπασε το βραβείο ευρωπαϊκού διαγωνισμού καινοτομίας «RegioStars 2008», που αφορά πρωτοποριακά περιφερειακά σχέδια, τα οποία προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και προωθούν την ανάπτυξη των περιφερειακών οικονομιών. Ήδη η ευρωπαϊκή ένωση, σε συνεργασία με το ισπανικό κράτος, έχει εκπονήσει μελέτη για την εφαρμογή της τεχνολογίας αυτής στην Ισπανία – που αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα λειψυδρίας.
Ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί από πολλές χώρες, είτε μέσω των πρεσβειών τους είτε απευθείας, από επαφές που έχουν κάνει αρμόδιοι παράγοντες, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει εκφραστεί από την Κύπρο και τις ΗΠΑ. Επίσης, η ελληνική πολιτεία έχει εκφράσει τη διάθεση να υποστηρίξει την εφαρμογή και εξέλιξη αυτής της οικολογικής λύσης, και το υπουργείο ανάπτυξης επεξεργάζεται σχέδιο χρηματοδότησης παρομοίων μονάδων, σε κάθε μικρό νησί της Ελλάδας. Για το σκοπό αυτό, υπάρχει ήδη συνεργασία με εκπρόσωπους της Ευρωπαϊκής επιτροπής στις Βρυξέλλες. «Η επιτυχία του συστήματος ξεπέρασε τις αρχικές μας προσδοκίες» λέει ο κ. Νικητάκος, σημειώνοντας παράλληλα ότι οι επόμενοι στόχοι της επιστημονικής ομάδας είναι «η κατασκευή μιας μεγάλης μονάδας, με παραγωγή 1.000.000 λίτρων/ημέρα, η δημιουργία μεγάλων πλωτών αιολικών συστημάτων για παραγωγή ενέργειας και, στη συνεχεία, η κατασκευή πλωτών αιολικών πάρκων».
Η ιδέα γεννήθηκε πριν από αρκετά χρόνια, και η πρόκληση που είχαν να αντιμετωπίσουν οι επιστήμονες ήταν η βελτίωση και εφαρμογή της τεχνολογίας. Ώστε, με οικολογικό τρόπο και χωρίς καμία επιβάρυνση στο περιβάλλον, να παράγεται πόσιμο νερό. Για να υλοποιηθεί το έργο, έπρεπε να ξεπεραστούν πολλά τεχνικά προβλήματα. Όπως όμως αποδείχτηκε στην πράξη, υπάρχει στην Ελλάδα η τεχνογνωσία για να υλοποιηθούν ιδέες που βασίζονται σε παγκόσμιες τεχνολογικές καινοτομίες. Αποστόλη της επιστημονικής ομάδας ήταν η κατασκευή και πιλοτική λειτουργία μιας μονάδας αφαλάτωσης που να ανταποκρίνεται στις παραπάνω προδιαγραφές. Το έργο εντάχθηκε στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «ανταγωνιστικότητας» 2000-2006 και χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, καθώς και ιδιωτικά κεφάλαια. Το καινοτόμο πρόγραμμα εκπονήθηκε από το πανεπιστήμιο αιγαίου, σε συνεργασία με 9 δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Η κατασκευή της μονάδας κόστισε περίπου 1.000.000 ευρώ, ποσό το οποίο υπολογίζεται ότι θα μειωθεί στις 700.000 ευρώ για τις επόμενες μονάδες αφαλάτωσης.Οι μελέτες των επιστημών, που άρχισαν στα τέλη του 2003, διήρκεσαν δυόμισι χρόνια. Η κατασκευή του συστήματος χρειάστηκε περίπου 6 μήνες, ενώ η παρακολούθηση της λειτουργίας του γίνεται συνεχώς τους τελευταίους 19 μήνες. Αρχικά, λειτούργησε δοκιμαστικά για 6 μήνες στον κόλπο της Ελευσίνας, όπου σε ένα ιδιαίτερα μολυσμένο θαλασσινό περιβάλλον, απέδειξε ότι μπορεί να λειτουργήσει άψογα, χωρίς τη χρήση χημικών. Στη συνεχεία, το σύστημα εγκαταστάθηκε στην Ηρακλειά, στις μικρές Κυκλάδες, όπου και λειτουργεί εδώ και 13 μήνες χωρίς κανένα πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι επανειλημμένα έχει βρεθεί σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Η κατασκευή, η οποία ζυγίζει 150 τόνους και καλύπτει έκταση μισού στρέμματος, έχει ύψος όσο μια δεκαώροφη πολυκατοικία και παράγει 70.000 λίτρα πόσιμου νερού το 24ωρό.
Κατασκευή και λειτουργία
Το έργο έχει να αντιμετωπίσει πολλούς περιοριστικούς παράγοντες. Έπρεπε, κατ' αρχήν, να μην επιβαρύνει καθόλου το περιβάλλον, αλλά και να μην υπάρξει επέμβαση στο νησιωτικό τοπίο με δρόμους, εγκαταστάσεις, καλώδια ρεύματος κλπ. Επίσης, το σύστημα αφαλάτωσης έπρεπε να έχει χαμηλό κόσμος κατασκευής και λειτουργίας, προκειμένου να μπορεί να εφαρμοστεί αργότερα και σε άλλα μέρη. Η πλωτή πλατφόρμα σχεδιαστικέ ώστε να παραμένει «ακίνητη» κάτω από τις πιο δύσκολες καιρικές συνθήκες (έχει αντέξει άνεμους 10 και 11 μποφόρ), ώστε να μπορεί να λειτουργεί η ανεμογεννήτρια, η οποία χρησιμοποιεί τις πιο προηγμένες τεχνολογικά συνιστώσες της παγκόσμιας αγοράς. Συγκεκριμένα, η πλωτή ανεμογεννήτρια παράγει ρεύμα το οποίο διοχετεύεται καταλλήλως, μέσω ειδικών συστημάτων μεταφοράς και μετατροπής ενέργειας, σε μια μονάδα αφαλάτωσης, η οποία μετατρέπει το θαλασσινό νερό σε πόσιμο υψηλής ποιότητας. Η όλη εγκατάσταση συνιστά ένα σύνθετο πλωτό ναυπήγημα.Η πλωτή κατασκευή αποτελείται από τέσσερις περιφερειακούς κυλίνδρους πλωτήρες και έναν κεντρικό, που συνδέονται μεταξύ τους με κατάλληλο δικτύωμα, ώστε σε συνδυασμό με τη γεωμετρία της κατασκευής να ελαχιστοποιείται η επίδραση των κυμάτων. Μέσα στον κεντρικό πλωτήρα, που έχει τρεις ορόφους, είναι εγκατεστημένα όλα τα συστήματα. Δηλαδή, ένα «εργοστάσιο» αφαλάτωσης – που βασίζεται στη μέθοδο της αντίστροφης ώσμωσης και έχει την ικανότητα (στο πιλοτικό σύστημα) να παράγει νερό αρκετό για 300 άτομα -, το κέντρο έλεγχου του συστήματος, τα ηλεκτρολογικά/ηλεκτρονικά συστήματα, οι αυτοματισμοί (για τοπική και απομακρυσμένη λειτουργία) και τα υπόλοιπα βοηθητικά συστήματα, καθώς και τα συστήματα ασφάλειας. Πάνω στην πλωτή κατασκευή, εκτός από την ανεμογεννήτρια, υπάρχει και βοηθητικό φωτοβολταικό σύστημα, ως εναλλακτική πηγή ενέργειας.
Τεχνολογικές καινοτομίες και οφέλη
Για να μπορέσουν οι επιστήμονες να ανταποκριθούν στις υψηλές απαιτήσεις του συγκεκριμένου εγχειρήματος, ανέπτυξαν σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες, όπως:- σύζευξη πλωτού με ανεμογεννήτρια, δηλαδή ειδικός σχεδιασμός που επιτρέπει τη συνύπαρξη στη λειτουργία του πλωτού και της ανεμογεννήτριας.
- Αυτόματο σύστημα για την παρακολούθηση και τον τηλεχειρισμό της μονάδας, χάρη στο οποίο η μονάδα λειτουργίας αυτόνομα και πλήρως αυτοματοποιημένα. Η δυνατότητα αυτή εξαλείφει την ανάγκη παρουσίας εξειδικευμένου προσωπικού στον τόπο παραγωγής, μειώνοντας σημαντικά το κόστος λειτουργίας.
- Η μέθοδος παραγωγής πόσιμου νερού βασίζεται σε ένα σύστημα αφαλάτωσης θαλάσσιου ύδατος που αξιοποιεί ανανεώσιμες πήγες ενέργειας (ανεμογεννήτρια και φωτοβολταικό), με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και με βέλτιστη απόδοση της μονάδας αφαλάτωσης.
- Ο τρόπος λειτουργίας της μονάδας αφαλάτωσης έχει εξελιχθεί ώστε με μεταβλητή ισχύ (όσο περισσότερο φυσάει, τόσο περισσότερο νερό παράγεται) να πραγματοποιείται η μέγιστη δυνατή εξοικονομήσει ενέργειας. Ενώ, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της ερευνάς στην αντίστροφη ώσμωση, πετυχαίνουμε:
- μείωση των φαινομένων οργανικών και ανόργανων επικαθίσεων στις μεμβράνες
- αύξηση του βαθμού απόδοσης του κύκλου, μέσω της εφαρμογής νέων συστημάτων ανάκτησης ενέργειας
- λειτουργία χωρίς χημική επεξεργασία του θαλασσινού νερού
- 100% οικολογική λειτουργία, αφού το σύστημα δε χρησιμοποιεί καθόλου καύσιμα
Στα σημαντικά πλεονεκτήματα της κατασκευής περιλαμβάνεται, ασφαλώς, και το ότι κατασκευάζεται σε ναυπηγείο και ρυμουλκείται στον τόπο εγκατάστασης, ενώ εύκολα μπορεί να μεταφερθεί αλλού, ανάλογα με τις απαιτήσεις. Επίσης τα συστήματα ανάκτησης ενέργειας λειτουργούν σε συνθήκες μεταβλητής παροχής ισχύος, και, παρά τη μη χρήση χημικών, οι μεμβράνες αντίστροφης ώσμωσης δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα. Αυτό ανοίγει ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο όσον αφορά την εκμετάλλευση αιολικού δυναμικού στη θάλασσα.
Οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι από τη λειτουργία της μονάδας περιορίζονται ουσιαστικά στην απόθεση του αλμυρού νερού (ύστερα από την αφαλάτωση), η οποία γίνεται στο ανοικτό πέλαγος, μακριά από τις ακτές, και σε μικρές ποσότητες. Για την αντιμετώπιση, όμως, και αυτού του ζητήματος, σχεδιάζεται για τον επόμενο σταθμό – που προορίζεται πιθανότατα για την Αμοργό – να συνδυάζεται το αλμυρό νερό από την έξοδο της μονάδας με τα καυσαέρια της τοπικής μονάδας ΔΕΗ του νησιού. Ο στόχος είναι να δεσμεύεται το CO2 από τα καυσαέρια στο αλάτι του αλμυρού νερού, και από την ένωση αυτή να παράγεται νερό για άρδευση, καθώς και βιομηχανικό προϊόν σόδας, που θα πωλείται για την παραγωγή απορρυπαντικών και άλλων βιομηχανικών προϊόντων, χωρίς να απορρίπτεται τίποτα στη θάλασσα.
Διεθνής αναγνώριση και μελλοντικά σχέδια
«Τουλάχιστον για τα νησιά αυτή είναι η λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας. Το κόστος μεταφοράς νερού είναι τόσο υψηλό, που μια πλωτή οικολογική μονάδα αφαλάτωσης που παράγει 1.000.000 λίτρα/ημέρα κάνει απόσβεση του κόστους της σε 1,5 χρόνο, και μετά έχουμε για 20 χρόνια άφθονο νερό με ελάχιστο κόστος» δήλωσε ο κ. Νικήτας Νικητάκος, πρόεδρος του τμήματος ναυτιλίας και επιχειρηματικών υπηρεσιών του πανεπιστήμιου αιγαίου.
Τόσο η σχεδίαση όσο και τα αποτελέσματα από τη λειτουργία της πλατφόρμας αφαλάτωσης έχουν κερδίσει τις εντυπώσεις σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Το έργο έχει κερδίσει το βραβείο Lloyd's για καινοτόμο ναυτική κατασκευή. Επίσης, τον περασμένο Φεβρουάριο, το πανεπιστήμιο αιγαίου απέσπασε το βραβείο ευρωπαϊκού διαγωνισμού καινοτομίας «RegioStars 2008», που αφορά πρωτοποριακά περιφερειακά σχέδια, τα οποία προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και προωθούν την ανάπτυξη των περιφερειακών οικονομιών. Ήδη η ευρωπαϊκή ένωση, σε συνεργασία με το ισπανικό κράτος, έχει εκπονήσει μελέτη για την εφαρμογή της τεχνολογίας αυτής στην Ισπανία – που αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα λειψυδρίας.
Ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί από πολλές χώρες, είτε μέσω των πρεσβειών τους είτε απευθείας, από επαφές που έχουν κάνει αρμόδιοι παράγοντες, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει εκφραστεί από την Κύπρο και τις ΗΠΑ. Επίσης, η ελληνική πολιτεία έχει εκφράσει τη διάθεση να υποστηρίξει την εφαρμογή και εξέλιξη αυτής της οικολογικής λύσης, και το υπουργείο ανάπτυξης επεξεργάζεται σχέδιο χρηματοδότησης παρομοίων μονάδων, σε κάθε μικρό νησί της Ελλάδας. Για το σκοπό αυτό, υπάρχει ήδη συνεργασία με εκπρόσωπους της Ευρωπαϊκής επιτροπής στις Βρυξέλλες. «Η επιτυχία του συστήματος ξεπέρασε τις αρχικές μας προσδοκίες» λέει ο κ. Νικητάκος, σημειώνοντας παράλληλα ότι οι επόμενοι στόχοι της επιστημονικής ομάδας είναι «η κατασκευή μιας μεγάλης μονάδας, με παραγωγή 1.000.000 λίτρων/ημέρα, η δημιουργία μεγάλων πλωτών αιολικών συστημάτων για παραγωγή ενέργειας και, στη συνεχεία, η κατασκευή πλωτών αιολικών πάρκων».
